فهرست مقالات معارف قرآن و حدیث

• دسترسی آزاد مقاله
  • صفحه چکیده
  • متن کامل
  
  1 - لوازم و نتایجِ بندگی با نگاهی به سیره و سخن رسول خدا صلّی الله علیه و آله
  سید محمدرضا علوی نژاد
  خداوند، هستی را برای انسان و انسان را برای بندگی آفریده و راه رسیدن به خود را برای او گشوده است. عبادت، تنها راه رسیدن به خداوند است. عابد، با عبادت به معبود نزدیک شده و کامل می شود. خداوند، مقصود، کمال و مقصد عبد است. اگر عبد مقصودی غیر از خدا داشته باشد، به مقصد نمی ر چکیده کامل

  خداوند، هستی را برای انسان و انسان را برای بندگی آفریده و راه رسیدن به خود را برای او گشوده است. عبادت، تنها راه رسیدن به خداوند است. عابد، با عبادت به معبود نزدیک شده و کامل می شود. خداوند، مقصود، کمال و مقصد عبد است. اگر عبد مقصودی غیر از خدا داشته باشد، به مقصد نمی رسد. اگر انسان راه و رسم بندگی را نداند، قدم هایش در مسیرِ بندگی می لرزد. رسول خدا صلی الله علیه و آله، تکیه گاه هستی در طریقِ بندگی است؛ با تأمل در زندگی ایشان دفترِ بندگی به روی انسان گشوده می شود. بندگی، لوازم و نتایجی دارد. با مشخّص شدنِ لوازم، بندگی آسان تر و با روشن شدنِ نتایج، انگیزه برای بندگی بیشتر می شود. این نوشتار، در پیِ ارائۀ تحلیلی از لوازم و نتایج بندگی با تکیه به حیات مادّی و معنوی اشرف مخلوقات است. لوازم و نتایج به صورت ترتیبی و پیوسته در پی هم آمده تا مراحل و نظامِ بندگی روشن شود. گویا نخستین بار است که چنین چینشی ارائه می شود. پرونده مقاله
• دسترسی آزاد مقاله
  • صفحه چکیده
  • متن کامل
  
  2 - طرحی در سرفصل های دانش دعا
  علی انجم شعاع
  دعا راه نیایش با خدا و یکی از قالب‌های ارائۀ معارف است. این معارف به دلیل فراوانی، ژرف بودن و داشتن موضوعات انبوه، می تواند به‌عنوان دانشی مستقل ارائه شده و یا زیربنای شکل گیری و گسترش دانش های دیگر، باشد. گام نخست برای تولید این دانش، کشف، گرد‌آوری و سامان دهی موضوعات چکیده کامل

  دعا راه نیایش با خدا و یکی از قالب‌های ارائۀ معارف است. این معارف به دلیل فراوانی، ژرف بودن و داشتن موضوعات انبوه، می تواند به‌عنوان دانشی مستقل ارائه شده و یا زیربنای شکل گیری و گسترش دانش های دیگر، باشد. گام نخست برای تولید این دانش، کشف، گرد‌آوری و سامان دهی موضوعات آن است. برخی از این موضوعات به‌صورت پراکنده در کتاب ها و پژوهش‌های حدیثی و دعایی بیان شده؛ ولی تاکنون فهرستی نسبتا جامع از موضوعات دانشی دعا ارائه نشده است. پژوهش حاضر، سعی کرده تا سرفصل‌های دانش دعا را ارائه نماید. نشان دادن گسترۀ معارف ادعیه و امکان بهره گیری از سرفصل‌های ارائه شده برای نگارش پایان نامه، مقاله و کتاب بخشی از بهره های این پژوهش است. این پژوهش در 14 بخش و به‌صورت درختی تنظیم شده است. پرونده مقاله
• دسترسی آزاد مقاله
  • صفحه چکیده
  • متن کامل
  
  3 - شعور موجودات در قرآن و روایات(1) علم و ادراک از دیدگاه اندیشمندان با تطبیق بر آیات و روایات
  علی عظیمی
  شعورداشتن انسان، مورد پذیرش همۀ اندیشمندان است. شعور موجودات دیگر شامل حیوانات، نباتات و جمادات، مسأله ای اختلافی است. پیش از بحث دربارۀ شعورداشتن یا نداشتن غیرِ انسان ها، نیاز است که معنای شعور، روشن شده و ارتباط آن با درک و علم مشخّص گردد. فیلسوفان، متکلّمان و تفکیکیا چکیده کامل

  شعورداشتن انسان، مورد پذیرش همۀ اندیشمندان است. شعور موجودات دیگر شامل حیوانات، نباتات و جمادات، مسأله ای اختلافی است. پیش از بحث دربارۀ شعورداشتن یا نداشتن غیرِ انسان ها، نیاز است که معنای شعور، روشن شده و ارتباط آن با درک و علم مشخّص گردد. فیلسوفان، متکلّمان و تفکیکیان، دیدگاه های مختلفی داشته و هر گروه، از زاویه ای خاص به این موضوع، نگریسته است. قرآن و روایات به عنوان مهم‌ترین منابع آشنای با مخلوقات، ویژگی هایی برای شعور بیان کرده اند که بر پایۀ آن می توان این مفهوم را شناخت و ارتباط آن را با علم و ادراک، درک کرد. نوشتار کنونی که نخستین شماره از پیوسته مقالات «شعور موجودات از دیدگاه قرآن و روایات» است، به طور خلاصه، مهم ترین دیدگاه های لغویان، فیلسوفان مکاتب مختلف، متکلّمان مذاهب متفاوت و تفکیکیان را گرد آورده و با قرآن و حدیث، تطبیق داده است. پرونده مقاله
• دسترسی آزاد مقاله
  • صفحه چکیده
  • متن کامل
  
  4 - مفهوم شناسی حریم خصوصی انسان در قرآن و حدیث
  حامد متوادی
  پژوهشگران علوم انسانی تعاریف مختلفی از «حریم خصوصی» ارائه کرده اند. در قرآن کریم و احادیث اهل بیت علیهم السّلام رعایت مناسبات فردی و اجتماعی بین انسان ها، سفارش شده که بخشی از آن با موضوع «حریم خصوصی» ارتباط دارد. تعریف ارائه شده از این مفهوم، جامعیت لغوی و دینی نداشته چکیده کامل

  پژوهشگران علوم انسانی تعاریف مختلفی از «حریم خصوصی» ارائه کرده اند. در قرآن کریم و احادیث اهل بیت علیهم السّلام رعایت مناسبات فردی و اجتماعی بین انسان ها، سفارش شده که بخشی از آن با موضوع «حریم خصوصی» ارتباط دارد. تعریف ارائه شده از این مفهوم، جامعیت لغوی و دینی نداشته و بیشتر به زاویۀ حقوقی موضوع، نگریسته است. مأموریت این نگاشته، شناخت لغوی «حریم خصوصی» و گردآوری مفاهیم مرتبط با آن از قرآن و حدیث است. هدف این کار، تقویت نگاه دینی در تعریف «حریم خصوصی» بوده و مصادیق این مفهوم را روشن می سازد. چنین شناختی به قانونگذار در تدوین مقرّرات مبتنی بر آموزه‌های دینی کمک می کند. مقالۀ حاضر ابتدا به واژه شناسی حریم خصوصی و کاربردهای آن در فقه، حقوق و پزشکی پرداخته و سپس با شناسایی مفاهیم مرتبط در قرآن و روایات به تعریفی دینی از این مفهوم دست می یابد. پرونده مقاله
• دسترسی آزاد مقاله
  • صفحه چکیده
  • متن کامل
  
  5 - رابطۀ ایمان و عمل در قرآن و روایات (با تأکید بر کتاب الکافی)
  محمد حسین موسوی جزایری
  ایمان در اعتقاد و عمل انسان، نقش داشته و مسیر رفتار او را تعیین می کند. اینکه آیا عمل جزو ایمان است و یا شرط و لازمه اش، پرسشی بود که اختلاف در پاسخ به آن پیدایش فرقه‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌های گوناگونی مانند خوارج، معتزله و کرّامیه را رقم زد؛ اختلافی که هنوز در قالب های دی چکیده کامل

  ایمان در اعتقاد و عمل انسان، نقش داشته و مسیر رفتار او را تعیین می کند. اینکه آیا عمل جزو ایمان است و یا شرط و لازمه اش، پرسشی بود که اختلاف در پاسخ به آن پیدایش فرقه‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌های گوناگونی مانند خوارج، معتزله و کرّامیه را رقم زد؛ اختلافی که هنوز در قالب های دیگری ادامه دارد. مأموریت این نوشتار، بررسی رابطۀ ایمان و عمل با تحلیل گزاره های قرآنی و حدیثی است. این مقاله با تأکید بر روایات کتاب «الکافی» عمل را جزو ارکان ایمان می‌شمرد. پرونده مقاله
• دسترسی آزاد مقاله
  • صفحه چکیده
  • متن کامل
  
  6 - تجرّی از دیدگاه شیخ انصاری با تطبیق بر آیات و روایات
  محمد حسن  رحمتی
  موضوع «تجرّی» در دانش های اصول، فقه، کلام، فلسفه، حقوق، تفسیر و حدیث کاربرد دارد. اظهار نظر دربارۀ این موضوع، بدون توجّه به متون قرآنی و حدیثی، گویای واقعیت نبوده و مسیر درست را روشن نمی کند. بسیاری از بحث های درگرفته پیرامون «تجرّی» مباحثات لفظی و بدون توجّه به مقصود م چکیده کامل

  موضوع «تجرّی» در دانش های اصول، فقه، کلام، فلسفه، حقوق، تفسیر و حدیث کاربرد دارد. اظهار نظر دربارۀ این موضوع، بدون توجّه به متون قرآنی و حدیثی، گویای واقعیت نبوده و مسیر درست را روشن نمی کند. بسیاری از بحث های درگرفته پیرامون «تجرّی» مباحثات لفظی و بدون توجّه به مقصود متکلّم بوده است. نگاشتۀ کنونی با جعل دو تعبیر تجرّی بالمعنی الاعم و تجرّی بالمعنی الاخص، تلاش کرده تا جایگاه دقیق اختلافات صاحب نظران را روشن ساخته و جلو اشتباهات ناشی از عدم تفکیک بین دو حالت را بگیرد. سپس دیدگاه شیخ انصاری تبیین و مورد نقد قرار گرفته و آنگاه مباحث قرآنی و حدیثی به عنوان راهکار اصلی مسأله مطرح شده است. پرونده مقاله
• دسترسی آزاد مقاله
  • صفحه چکیده
  • متن کامل
  
  7 - شعور موجودات در قرآن و روایات2
  علی عظیمی
  شعورمندی انسان مورد اتفاق همه اندیشمندان است. شعور موجودات دیگر شامل حیوانات، نباتات و جمادات، مسأله ای اختلافی است. غالب فیلسوفان بر جانمندی و شعور موجودات مادون انسان تأکید دارند، اما اکثر متکلّمان وجود نوعی آگاهی و شعور به ویژه در نباتات و جمادات را رد می کنند. علمای چکیده کامل

  شعورمندی انسان مورد اتفاق همه اندیشمندان است. شعور موجودات دیگر شامل حیوانات، نباتات و جمادات، مسأله ای اختلافی است. غالب فیلسوفان بر جانمندی و شعور موجودات مادون انسان تأکید دارند، اما اکثر متکلّمان وجود نوعی آگاهی و شعور به ویژه در نباتات و جمادات را رد می کنند. علمای طبیعت نیز با مطالعه رفتار موجودات، به وجود مرتبه ای از آگاهی در آنها معتقدند. بررسی دیدگاه اندیشمندان و کاوش در حقیقت و مراتب شعور موجودات مادون انسان و تطبیق آن با قرآن و روایات به عنوان مهم ترین منابع آشنای با مخلوقات، بر عهدۀ این پژوهش است. پرونده مقاله
• دسترسی آزاد مقاله
  • صفحه چکیده
  • متن کامل
  
  8 - روش‌شناسی «شرح نهج‌ البلاغة لشارح محقّق من اعلام القرن‌ الثّامن» با تأکید بر خطبۀ سوم
  مجید  توکل
  کتاب شریف نهج البلاغه با زیبایی واژگان و معانی بلند، همواره مورد توجّه اندیشمندان بوده و شرح‌های متعدّدی بر آن نگاشته شده است. با گسترش دامنۀ اطّلاعات پژوهشگران نسبت به منابع پیشین، برخی از شرح های نهج البلاغه که پیشتر شناخته شده نبودند، یافت شد. معرّفی و روش‌شناسی این چکیده کامل

  کتاب شریف نهج البلاغه با زیبایی واژگان و معانی بلند، همواره مورد توجّه اندیشمندان بوده و شرح‌های متعدّدی بر آن نگاشته شده است. با گسترش دامنۀ اطّلاعات پژوهشگران نسبت به منابع پیشین، برخی از شرح های نهج البلاغه که پیشتر شناخته شده نبودند، یافت شد. معرّفی و روش‌شناسی این شروح، از آن‌رو اهمّیت دارد که برخی از اینها، با پردازشی دیگر و از چشم اندازی نو به سخنان امام علی علیه السلام نگریسته و می‌توانند زیبایی‌های لفظی و معنایی این گوهرها را بیشتر نمایش دهند. در شرح نهج البلاغه ای که با عنوان «شرح نهج‌ البلاغه لشارح محقّق من اعلام القرن‌ الثّامن» منتشر شده، شارح کوشیده تا در هفت بخش، شرحی ادبی و بلاغی ارائه کند. این مقاله برای نخستین بار در پی معرّفی تفصیلی این کتاب و تحلیل روش شارح و ویژگی های اوست. از خصوصیات بارز این شرح می توان به استفاده از آیات قرآن، عدم تطویل، چینش مناسب و تلاش ادبی چشم-گیر اشاره کرد. پرونده مقاله
• دسترسی آزاد مقاله
  • صفحه چکیده
  • متن کامل
  
  9 - شعور موجودات در قرآن و روایات3
  علی عظیمی
  قرآن و حدیث، تمام نظام هستی و پدیدههای آن را در حال تسبیح و تنزیه خدا می شمرد. انسان‌ها چگونگی و حقیقت این تسبیح را نمی فهمند، مگر کسانی که به کمالات روحی و معنوی دست یافته باشند. گروهی از مفسّران، دلالت این آیات را حالی و مجازی دانسته و گروهی دیگر معتقد به قالی و حقیقی چکیده کامل

  قرآن و حدیث، تمام نظام هستی و پدیدههای آن را در حال تسبیح و تنزیه خدا می شمرد. انسان‌ها چگونگی و حقیقت این تسبیح را نمی فهمند، مگر کسانی که به کمالات روحی و معنوی دست یافته باشند. گروهی از مفسّران، دلالت این آیات را حالی و مجازی دانسته و گروهی دیگر معتقد به قالی و حقیقی بودن آن شده اند. اشارات متون وحیانی، بررسی احادیث معصومان علیهم السلام و یافته های علمی، نشان می دهد که موجودات، خود را یافته و با زبان مخصوص خویش، خدا را می-ستایند و این تسبیح و تنزیه، حقیقی بوده و بر شعورمندی آنها دلالت می کند. پرونده مقاله
• دسترسی آزاد مقاله
  • صفحه چکیده
  • متن کامل
  
  10 - شعور موجودات در قرآن و روایات (4) تکلیف موجودات، چیستی و مراتب آن
  علی عظیمی
  قرآن و حدیث، گونه‌ای از تسلیم یا تکلیف را برای همۀ موجودات از جمله حیوان‌ها، گیاهان و جمادات اثبات می کند. این وظیفه شناسی نشان‌دهندۀ شعورمندی و نیز چیستی شعور موجودات است. گروهی از متکلّمان و مفسّران، عبارات و دستورات تکلیفی آیات قرآن برای غیر انسان را تکوینی و غریزی د چکیده کامل

  قرآن و حدیث، گونه‌ای از تسلیم یا تکلیف را برای همۀ موجودات از جمله حیوان‌ها، گیاهان و جمادات اثبات می کند. این وظیفه شناسی نشان‌دهندۀ شعورمندی و نیز چیستی شعور موجودات است. گروهی از متکلّمان و مفسّران، عبارات و دستورات تکلیفی آیات قرآن برای غیر انسان را تکوینی و غریزی دانسته و آنها را به دلیل نداشتن عقل، مکلّف نمی دانند. گروهی دیگر نیز معتقدند این اوامر و تکالیف، فراتر از غریزه و تکوین بوده و گونه‌ای از تکلیف و اراده است. اشارات آیات قرآن و بررسی احادیث معصومان نشان می دهد که همۀ موجودات و ذرّات عالم هستی به‌اندازۀ سعۀ وجودی و به‌میزان شعورشان و با توجّه به توان رفتاریشان، دارای گونه‌ای از تکلیف بوده و به وظیفه و مأموریت خود در پهنۀ هستی آگاهی دارند. پرونده مقاله
• دسترسی آزاد مقاله
  • صفحه چکیده
  • متن کامل
  
  11 - سفارش قرآن کریم به شناخت زمین برای شناخت جهان
  محمد حسین صالح آبادی
  چیستی گذشتۀ جهان، یکی از پرسش‌های همیشگی انسان بوده است. قرآن کریم، بشر را در راه رسیدن به حقایق جهان راهنمایی می‌کند. یکی از این حقایق، «پیشینۀ مادّه» است که آیات کریمه، راه پژوهش در آن را نشان می‌دهد. آیۀ بیستم سورۀ عنکبوت، به شناخت زمین سفارش کرده تا راه را برای شناخ چکیده کامل

  چیستی گذشتۀ جهان، یکی از پرسش‌های همیشگی انسان بوده است. قرآن کریم، بشر را در راه رسیدن به حقایق جهان راهنمایی می‌کند. یکی از این حقایق، «پیشینۀ مادّه» است که آیات کریمه، راه پژوهش در آن را نشان می‌دهد. آیۀ بیستم سورۀ عنکبوت، به شناخت زمین سفارش کرده تا راه را برای شناخت پیشینۀ مادّه نشان دهد. بررسی تفاسیر و برخی از آیات و روایات همسو و نیز نگاهی به دیدگاه اخترشناسان دربارۀ پیشینۀ خلقت و «انفجار بزرگ» نشان می‌دهد که شناخت زمین، راه‌کاری دست‌یافتنی برای شناخت پیشینۀ جهان بوده و شاید در مقایسه با فیریک نجوم, کم‌هزینه‌تر و در دسترس‌تر برای پژوهشگران همۀ کشورها باشد. شناساندن مسیری برای دسترسی آسان و همگانی پژوهشگران به پاسخ این پرسش تاریخی، ویژگی این نوشتار است. پرونده مقاله
• دسترسی آزاد مقاله
  • صفحه چکیده
  • متن کامل
  
  12 - شعور موجودات در قرآن و روایات5 (حشر و گواهی موجودات؛ حقیقت، مراتب و آثار اعتقادی آن)
  علی عظیمی
  قرآن و حدیث، بر حشر موجودات در روز قیامت و گواهی و شهادت آنها تصریح می کند. این برانگیختگی و گواهی افزون بر شعورمندی، گونه و مرتبۀ شعور آنها را نیز روشن می‌سازد. گروهی از متکلّمان و مفسّران، حشر موجودات مادون انسان را نابودی آنها می دانند و گروهی دیگر معتقدند که حشر آنه چکیده کامل

  قرآن و حدیث، بر حشر موجودات در روز قیامت و گواهی و شهادت آنها تصریح می کند. این برانگیختگی و گواهی افزون بر شعورمندی، گونه و مرتبۀ شعور آنها را نیز روشن می‌سازد. گروهی از متکلّمان و مفسّران، حشر موجودات مادون انسان را نابودی آنها می دانند و گروهی دیگر معتقدند که حشر آنها صرفا برای کیفر است. اشارات آیات کریمه و احادیث معصومان علیهم‌السّلام نشان می دهد که همۀ موجودات، محشور شده و به اندازۀ گستره و توان وجودی، درک و شعورشان حساب پس می‌دهند. اعتقاد به تسبیح، سجده، نطق، حشر، گواهی و دیگر مؤلّفه‌های شعور در موجودات، آثار و کارکردهای تربیتی، حقوقی، بهداشتی و نظری در پی دارد. پرونده مقاله
• دسترسی آزاد مقاله
  • صفحه چکیده
  • متن کامل
  
  13 - امکان سنجی ازدواج خلیفه دوم با حضرت ام کلثوم
  صهیب تقوی عباس محمودی
  ازدواج خلیفه دوم با ام‌کلثوم از موضوعات اختلافی در تاریخ اسلام است. اهل سنّت، پذیرش یا ردّ این قضیّه را در تقویت یا تضعیف برخی از حوادث مهمّ تاریخی مانند غصب خلافت و فدک مؤثر دانسته اند. بر همین اساس، ارائه تحقیقی جامع، جهت مشخص‌شدن همه جوانب قضیه، ضروری به‌نظر می رسد. چکیده کامل

  ازدواج خلیفه دوم با ام‌کلثوم از موضوعات اختلافی در تاریخ اسلام است. اهل سنّت، پذیرش یا ردّ این قضیّه را در تقویت یا تضعیف برخی از حوادث مهمّ تاریخی مانند غصب خلافت و فدک مؤثر دانسته اند. بر همین اساس، ارائه تحقیقی جامع، جهت مشخص‌شدن همه جوانب قضیه، ضروری به‌نظر می رسد. هدف این پژوهش، جمع آوری روایات و آرای موافقان و مخالفان و تبیین آن‌ها بدون هرگونه موضع‌گیری برای دست یابی به واقعیت است. مأموریت آن، بررسی و تحلیل امکان وقوع این ازدواج در شرایط عادی و اکراه است. پیش‌تر مقاله‌ای از همین نویسنده با عنوان «بازپژوهی تاریخی گزارش ازدواج خلیفه دوم با دختر امیر مؤمنان» چاپ شده بود. نوآوری این مقاله، دو سویه نگری اصل امکان وقوع چنین جریانی با توجه به متون حدیثی و تاریخی موافق و مخالف است. فایده آن، پاسخگویی به بسیاری از شبهات در مورد چگونگی ارتباط اهل بیت با خلیفه دوم است. این پژوهش در ساختاری تازه، مطالب خود را در دو بخشِ ام‌کلثوم و دیدگاه‌های مختلف در ازدواج ایشان با عمر و امکان‌سنجی ازدواج، ارائه می دهد. پرونده مقاله
• دسترسی آزاد مقاله
  • صفحه چکیده
  • متن کامل
  
  14 - آثار فردی و اجتماعی «مدارا» در خانواده از دیدگاه قرآن و حدیث
  علی توحیدی نژاد
  مدارا از مهم‌ترین عناصر تحکیم خانواده است. استحکام بنیان خانواده در سایه نرم‌خویی، بستری مناسب برای تربیت و رشد نسل‌های سالم و شاداب فراهم می‌سازد. عدم تعامل افراد در محیط خانواده، سبب ناسازگاری و ایجاد تنش و ناامنی روانی می‌شود؛ از این رو پرداختن به فواید و تأثیر این ص چکیده کامل

  مدارا از مهم‌ترین عناصر تحکیم خانواده است. استحکام بنیان خانواده در سایه نرم‌خویی، بستری مناسب برای تربیت و رشد نسل‌های سالم و شاداب فراهم می‌سازد. عدم تعامل افراد در محیط خانواده، سبب ناسازگاری و ایجاد تنش و ناامنی روانی می‌شود؛ از این رو پرداختن به فواید و تأثیر این صفت در ایجاد روابط خانوادگی سالم ضروری است. هدف، بالابردن روحیه سازگاری و تقویت آن بین همسران و معرفی فواید مدارا در خانواده است. مأموریت نگاشته حاضر، تبیین آثار مدارا مانند آرامش، پایداری ایمان، افزایش روزی، تربیت و هدایت خانواده با استفاده از آموزه‌های قرآن و حدیث است. تطبیق فواید مدارا با علم روز از ویژگی‌های مقاله است. این نوشته در دو بخش به بررسی آثار فردی و اجتماعی مدارا در خانواده می‌پردازد. پرونده مقاله
• دسترسی آزاد مقاله
  • صفحه چکیده
  • متن کامل
  
  15 - امکان تغییر شکل شیاطین جن بر پایه برداشت از قرآن و حدیث
  سید علی اصغر موسوی اطهر
  گزارش مکرّر قرآن و جوامع‌ روایی از میزان اثرگذاری و شگردهای شیاطین جن در گمراه‌سازی انسان، پرداختن به این موضوع را ضروری می‌کند. دوری از معارف مرتبط با این حوزه، زمینه اثرپذیری از شیاطین را کاهش نمی‌دهد بلکه می‌تواند به افزایش آن منجر شود. نوشتار حاضر، تحلیل شماری از رو چکیده کامل

  گزارش مکرّر قرآن و جوامع‌ روایی از میزان اثرگذاری و شگردهای شیاطین جن در گمراه‌سازی انسان، پرداختن به این موضوع را ضروری می‌کند. دوری از معارف مرتبط با این حوزه، زمینه اثرپذیری از شیاطین را کاهش نمی‌دهد بلکه می‌تواند به افزایش آن منجر شود. نوشتار حاضر، تحلیل شماری از روایات معتبر را درباره «قدرت تغییر شکلِ شیطان‌ها» به عهده دارد. ریشه یابیِ برخی از حوادث مانند هم‌جنس‌گرایی قوم حضرت لوط علیه السلام، انحراف خلافت بعد پیامبر|‌ و داوری منصفانه درباره «تجرّد» و «عدم تجرّد» جن در گرو تحلیلِ درست این قدرت است. عدّه‌ای، آشکارشدن جن و به‌ویژه شیطان‌ها با شمایل گونه‌گون را به معنای دگرگونی ظاهری دانسته و برخی آن را به تصرّف در اِدراک انسان تأویل کرده‌اند. فرضیه این پژوهش، اثبات امکان تغییر شکلِ شیاطین و وقوع خارجیِ آن است. به همین منظور در گام اوّل نوشتار، «گستره»، «محدودیت» و «سه فرضیه در کیفیتِ» آشکار شدن با شکل‌های گوناگون، تحلیل می‌شود. گام دوم هم به گزارش وقوع عینی تغییر شکل می‌پردازد. جامعیت نوشتار حاضر و فرضیه های مطرح شده در کیفیت تغییر شکل شیطان‌ها، از نوآوری‌های آن است. پرونده مقاله
• دسترسی آزاد مقاله
  • صفحه چکیده
  • متن کامل
  
  16 - شناخت کلیدواژه‌های امنیتی بیانیه گام دوم و تطبیق آن با واژگان معادل قرآنی و حدیثی
  عباس محمودی هانی زعفرانی
  بیانیه گام دوم انقلاب اسلامی را که از سوی مقام معظّم رهبری صادر شد، می‌توان راه آینده نظام اسلامی دانست. یکی از محورهای موجود در این بیانیه «امنیت» است. بر اساس آموزه های دینی، امنیت، موهبتی الهی است که کمتر، ارزش آن دانسته می شود. به دلیل جامعیت دین و نبود نقص در آن، ا چکیده کامل

  بیانیه گام دوم انقلاب اسلامی را که از سوی مقام معظّم رهبری صادر شد، می‌توان راه آینده نظام اسلامی دانست. یکی از محورهای موجود در این بیانیه «امنیت» است. بر اساس آموزه های دینی، امنیت، موهبتی الهی است که کمتر، ارزش آن دانسته می شود. به دلیل جامعیت دین و نبود نقص در آن، اگر الگوی امنیت بر اساس معیارهای اسلامی تدوین گردد، بیشترین آرامش را برای جامعه به دنبال دارد. نخستین گام برای ترسیم الگوی امنیت بر اساس معیارهای دینی، استخراج کلیدواژه های مرتبط با آن از قرآن و حدیث است. پژوهش کنونی کاری بنیادین در این راستاست که می تواند برای همه پژوهش های دینی حوزه امنیت سودمند باشد. از آن‌جا که بیانیه گام دوم بر اساس مبانی اسلامی تهیه شده، برای پرداختن به ابعاد آن، ابتدا با مطالعه چندین‌باره بیانیه، واژه های مهم و کلیدی، شناسایی شد. سپس واژگان معادل آن در آیات و روایات، شناسایی شده و در پایان، برخی از ابواب مرتبط با هر واژه در منابع حدیثی، معرّفی گردید. این مقاله به ارائه کلیدواژه های امنیتی بیانیه و تطبیق آن بر قرآن و حدیث می‌پردازد. کلیدواژه‌های سیاسی، فرهنگی – اجتماعی و اقتصادی هم در نوشتارهای جداگانه‌ای عرضه می‌شود. با این روش، همه واژگان کلیدی بیانیه، استخراج شده و با منابع اسلامی تطبیق می‌گردد تا راه را برای پژوهش‌های آینده هموار کند. پرونده مقاله
• دسترسی آزاد مقاله
  • صفحه چکیده
  • متن کامل
  
  17 - موانع پیشرفت معنوی از دیدگاه صحیفه سجّادیه
  علی انجم شعاع
  رشد انسان و تکامل او به‌ویژه در دنیای کنونی، نیازمند برنامه است. شایسته است که در این برنامه افزون بر یادکرد نیازها و روش رسیدن به آن، موانع و محدودیت‌ها نیز ذکر شود. پژوهش کنونی بخشی از این موانع را در صحیفه سجّادیه شناسایی می‌کند. شناخت موانع معنوی رشد، تلاشی برای رسی چکیده کامل

  رشد انسان و تکامل او به‌ویژه در دنیای کنونی، نیازمند برنامه است. شایسته است که در این برنامه افزون بر یادکرد نیازها و روش رسیدن به آن، موانع و محدودیت‌ها نیز ذکر شود. پژوهش کنونی بخشی از این موانع را در صحیفه سجّادیه شناسایی می‌کند. شناخت موانع معنوی رشد، تلاشی برای رسیدن به الگوی سبک زندگی اسلامی است. تبیین نگرش اهل ‌بیت به موضوع پیشرفت و زمینه‌سازی برای استواری پایه‌های رشد جامعه از بهره‌های این تحقیق خواهد بود. تاکنون نگاشته‌ای که به تبیین موانع پیشرفت معنوی انسان از دیدگاه صحیفه سجّادیه بپردازد، دیده نشد. نگاشته کنونی که می‌توان آن را «موانع پیشرفت اخلاقی ...» نیز نامید، فهرستی از موانع را در ده بخش ارائه می-کند پرونده مقاله
• دسترسی آزاد مقاله
  • صفحه چکیده
  • متن کامل
  
  18 - آشنایی فهرستی با مجلّه‌های الاهیات و مطالعات اسلامی به زبان عربی
  سیدمجید نبوی
  بیشتر دانش‌پژوهان و استادان عرصه قرآن و حدیث، توان خواندن مقالات عربی را دارا بوده و برخی از آنها توان نگاشتن به زبان عربی نیز دارند. آشنایی با مجلّات عربی در حوزه معارف اسلامی، زمینه آشنایی بیشتر دانشیان قرآن و حدیث را با فضای رایج مقالات علمی فراهم کرده و مقدّمات نقش‌ چکیده کامل

  بیشتر دانش‌پژوهان و استادان عرصه قرآن و حدیث، توان خواندن مقالات عربی را دارا بوده و برخی از آنها توان نگاشتن به زبان عربی نیز دارند. آشنایی با مجلّات عربی در حوزه معارف اسلامی، زمینه آشنایی بیشتر دانشیان قرآن و حدیث را با فضای رایج مقالات علمی فراهم کرده و مقدّمات نقش‌آفرینی فرامرزی آنها را تمهید می‌کند. پرسش اصلی این نوشتار آن است که چه مجلّاتی به زبان عربی و با چه مشخّصاتی، در حوزه مطالعات اسلامی منتشر می‌شود؟ این تحقیق توانسته 81 مجلّه عربی را در این عرصه شناسایی کند. برخی از این مجلّه‌ها ویژه مطالعات اسلامی و برخی، همراه با موضوعات دیگر به این موضوع نیز توجّه می‌کنند. مقاله پیش رو، افزون بر یادکرد عنوان مجلّه و راه‌های ارتباطی آن در قالب جداسازی ژورنال‌های هر کشور، مجلّاتی را که رتبه ISC دارند نیز معرّفی کرده است. پرونده مقاله
• دسترسی آزاد مقاله
  • صفحه چکیده
  • متن کامل
  
  19 - شناخت کلیدواژه‌های اقتصادی بیانیه گام دوم و تطبیق آن با واژگان معادل قرآنی و حدیثی
  عباس محمودی هانی زعفرانی
  بیانیه گام دوم انقلاب اسلامی را می‌توان راه آینده نظام اسلامی دانست که از سوی مقام معظّم رهبری صادر شد. یکی از محورهای مهم این بیانیه، مسائل اقتصادی است. بر اساس آموزه های دینی، اقتصاد سالم در دین‌مداری و تربیت انسان‌ها نقش داشته و بسیاری از نابه‌سامانی‌های اجتماعی را س چکیده کامل

  بیانیه گام دوم انقلاب اسلامی را می‌توان راه آینده نظام اسلامی دانست که از سوی مقام معظّم رهبری صادر شد. یکی از محورهای مهم این بیانیه، مسائل اقتصادی است. بر اساس آموزه های دینی، اقتصاد سالم در دین‌مداری و تربیت انسان‌ها نقش داشته و بسیاری از نابه‌سامانی‌های اجتماعی را سامان می دهد. مقام معظّم رهبری یکی از موضوعات محوری بیانیه را مسائل اقتصادی قرار دادند که لازم است در چهل ساله دوم انقلاب به صورت جدّی به آن پرداخته شود. ترسیم الگوی اقتصاد اسلامی، نیازمند استخراج کلیدواژه های قرآنی و حدیثی آن است. از این رو، ابتدا کلیدواژه های اقتصادی بیانیه گام دوم، شناسایی، سپس واژگان معادل و همچنین ابواب مرتبط آن در آیات و روایات، استخراج گردیده است. کلیدواژه‌های امنیتی، سیاسی، فرهنگی و اجتماعی نیز در نوشتارهای جداگانه‌ای عرضه ‌شده و یا خواهد شد. با این روش، همه واژگان کلیدی بیانیه، استخراج شده و با منابع اسلامی تطبیق می‌گردد تا راه را برای پژوهش‌های آینده هموار کند. پرونده مقاله
• دسترسی آزاد مقاله
  • صفحه چکیده
  • متن کامل
  
  20 - راهکار وحدت امّت همراه با ویژگی هدایت، در نگاه قرآن و سنّت
  حسین احسانی فر
  قرآن کریم، مسلمانان را به وحدت دعوت کرده است. پیامبر ص، پیش‌بینی کرده بودند که پس از ایشان، بین امّت، اختلاف‌هایی ایجاد شود. ازاین‌رو قرآن کریم و پیامبرص، راهکار حفظ وحدت و رهایی از اختلاف را بیان فرمودند. پیروی از کتاب و سنّت، تضمین‌کننده سعادت امّت بوده و همان‌گونه که چکیده کامل

  قرآن کریم، مسلمانان را به وحدت دعوت کرده است. پیامبر ص، پیش‌بینی کرده بودند که پس از ایشان، بین امّت، اختلاف‌هایی ایجاد شود. ازاین‌رو قرآن کریم و پیامبرص، راهکار حفظ وحدت و رهایی از اختلاف را بیان فرمودند. پیروی از کتاب و سنّت، تضمین‌کننده سعادت امّت بوده و همان‌گونه که در گذشته می‌توانست نجات‌بخش از اختلافات باشد، امروزه نیز کارآیی دارد. تاکنون دربارۀ وحدت امّت اسلامی مباحث بسیاری مطرح شده است. ریشه‌های اختلاف، راهکارهای سیاسی و اجتماعی و فرهنگی رفع اختلاف، اشتراکات امّت اسلامی، وحدت در دفاع از مشترکات و موضوعاتی از این دست، شاکله نگاشته‌های پیشینی را می‌سازد. نگاشتۀ کنونی وحدت را به دو گونه «همراه با هدایت» و «بدون هدایت» تقسیم کرده است. آنگاه راهکار وحدت همراه با ویژگی هدایت را تبیین می‌کند. در این مقاله ابتدا پیش‌بینی قرآن کریم و پیامبرص درباره اختلاف میان امّت، مطرح شده، سپس انگیزه‌ها و ویژگی‌های اختلاف‌افکنان بر اساس نصوص، ذکر می‌شود. بخش سوم به تبیین چاره کتاب و سنّت برای رهایی از اختلاف، اختصاص دارد. پرونده مقاله
• دسترسی آزاد مقاله
  • صفحه چکیده
  • متن کامل
  
  21 - گزارشی از کتاب «مفاتیح الشّفاء»
  عباس محمودی
  یکی از موضوعات پُرابتلا در زندگی انسان، بیماری و پیگیری درمان آن است. دین اسلام، این مسأله مهم را از یاد نبرده و دستورهای بسیاری درباره طب و آداب و احکام مرتبط با آن بیان می‌کند. کتاب «مفاتیح‌الشّفاء» با هدف ارائه آداب و دعاهای بیماری و درمان، آموزه های اسلامی مرتبط با چکیده کامل

  یکی از موضوعات پُرابتلا در زندگی انسان، بیماری و پیگیری درمان آن است. دین اسلام، این مسأله مهم را از یاد نبرده و دستورهای بسیاری درباره طب و آداب و احکام مرتبط با آن بیان می‌کند. کتاب «مفاتیح‌الشّفاء» با هدف ارائه آداب و دعاهای بیماری و درمان، آموزه های اسلامی مرتبط با این موضوع را گردآوری و در دو بخشِ «آداب» و «ادعیه» تنظیم کرده است. این اثر افزون بر آشنانمودن مؤمنان با آداب بیماری، عیادت، پرستاری و طبابت، حکمت های بیماری و علل آن از دیدگاه اسلام را یادآوری کرده و عوامل و راه کارهای پیشگیری و درمان را آموزش می دهد. مطالعه کتاب مفاتیح‌الشّفاء، مخاطب را با آداب دعاکردن آشنا نموده و موانع استجابت دعا را تبیین می کند. این اثر، دعاهای مأثور را از منابع متعدّد گرد آورَده و در ساختاری نو و کاربردی ارائه می‌نماید. مقاله کنونی به معرّفی «مفاتیح‌الشّفاء» و ویژگی‌های آن می‌پردازد پرونده مقاله
• دسترسی آزاد مقاله
  • صفحه چکیده
  • متن کامل
  
  22 - گزارشی از پایان‌نامه موانع پیشرفت انسان از منظر صحیفه سجّادیه و تطبیق آن با آیات قرآن کریم
  علی انجم شعاع
  پایان‌نامه «موانع پیشرفت انسان از منظر صحیفه سجّادیه و تطبیق آن با آیات قرآن کریم» به گرد‌آوری گزاره های مرتبط با موضوع موانع پیشرفت مادّی و معنوی انسان از کتاب صحیفه سجّادیه پرداخته و این فرازها را با آیات قرآن کریم تطبیق داده است. در نوشتار کنونی سعی شده تا گزارشی از چکیده کامل

  پایان‌نامه «موانع پیشرفت انسان از منظر صحیفه سجّادیه و تطبیق آن با آیات قرآن کریم» به گرد‌آوری گزاره های مرتبط با موضوع موانع پیشرفت مادّی و معنوی انسان از کتاب صحیفه سجّادیه پرداخته و این فرازها را با آیات قرآن کریم تطبیق داده است. در نوشتار کنونی سعی شده تا گزارشی از این پایان نامه به‌عنوان پروژه ای علمی در پنج محور ارائه شود. ابتدا به شناخت موضوع و زمینه های نگارش پرداخته شده و سپس روش و ساختار آن مطرح می‌شود. علاوه بر این به ویژگی ها و نوآوری‌های پایان نامه و نتایج محتوایی آن اشاره شده و در پایان، محدودیت های نگارش، گزارش گردیده است. این پنج محور ساختار اصلی مقاله حاضر را تشکیل داده اند. شناخت این موارد می تواند در اجرای پروژه های مشابه، سودمند بوده و اشکالات ساختاری و محتوایی را کمتر کند. پرونده مقاله
• دسترسی آزاد مقاله
  • صفحه چکیده
  • متن کامل
  
  23 - مفهوم‌شناسی «کرسی» در لغت و روایات تفسیری عترت علیهم السلام و مقایسه آن با روایات تفسیری اهل سنّت
  محمد علی  مروجی طبسی سید عبدالهادی میرمهدی
  واژه «کرسی» یکی از واژگان متشابه قرآنی است که در دو جای قرآن کریم به کار رفته است. این لغت در سوره بقره با ضمیری آمده که به لفظ جلاله بازمی‌گردد. اکنون این پرسش ایجاد می‌شود که از ترکیب یادشده چه معنایی اراده گشته و تفسیر غیر جسمانی آن چیست؟ در منابع تفسیری اهل سنّت دی چکیده کامل

  واژه «کرسی» یکی از واژگان متشابه قرآنی است که در دو جای قرآن کریم به کار رفته است. این لغت در سوره بقره با ضمیری آمده که به لفظ جلاله بازمی‌گردد. اکنون این پرسش ایجاد می‌شود که از ترکیب یادشده چه معنایی اراده گشته و تفسیر غیر جسمانی آن چیست؟ در منابع تفسیری اهل سنّت دیدگاه‌های گوناگونی مطرح شده که تفسیر مادّیِ ملازم با پنداره «تجسیم» از جمله آنهاست. امّا در احادیث معتبر اهل‌بیت^، نظریه‌ تفسیر دیگری مطرح شده که پرهیز از تشبیه و جسم‌انگاری خداوند، جمع معنای حسّی (جسم وسیع کیهانی) و معنای غیر مادّی (علم) و برخورداری از پشتوانه لغوی و معناشناختی، از ویژگی‌های شاخص آن است. این نوشتار با رویکرد تطبیقی و روش توصیفی ‌ـ ‌تحلیلی، پس از طرح دیدگاه‌های مفسّران سنّی درباره معنای «کُرسی» در آیه 255 سوره بقره، به مفهوم‌شناسی آن از منظر لغت و احادیث تفسیری معصومان^ می‌پردازد. پرونده مقاله
• دسترسی آزاد مقاله
  • صفحه چکیده
  • متن کامل
  
  24 - نقد گزارش‌های مربوط به مصداق‌های ادّعایی اهل سنّت برای ایثارگران در آیه «اِطعام»
  محمدحسین فیض اخلاقی
  خداوند متعال در سوره مبارکه انسان، آیه اطعام، کسانی را که با غذای خویش، ایثار کردند، مدح نموده است. روایات شیعه و بسیاری از احادیث اهل سنّت، ایثارگران را اهل‌بیت پیامبر^ می‌داند. با این حال، بعضی از نویسندگان اهل سنّت، مصداق یا مصداق‌های آیه را «مرد حبشی»، «گروهی از صحا چکیده کامل

  خداوند متعال در سوره مبارکه انسان، آیه اطعام، کسانی را که با غذای خویش، ایثار کردند، مدح نموده است. روایات شیعه و بسیاری از احادیث اهل سنّت، ایثارگران را اهل‌بیت پیامبر^ می‌داند. با این حال، بعضی از نویسندگان اهل سنّت، مصداق یا مصداق‌های آیه را «مرد حبشی»، «گروهی از صحابه»، «مردی از انصار»، «ابودحداح»، «مطعم بن ورقاء»، «ابن عمر» و «یکی از مسلمانان» دانسته‌اند. بسیاری از دانشمندان شیعه به بررسی گزارش‌های مربوط به افراد یادشده پرداخته و آن را از جهات مختلف نقد کرده‌اند. مطابقت‌نداشتن با محتوای آیات سوره انسان و ضعف سندی از جمله روش‌های عالمان شیعه برای نقد این گزارش‌ها بوده است. مستقل‌بودن مقاله کنونی در موضوع مورد بحث و افزودن برخی مباحث سندی، منبعی و محتوایی از نوآوری‌های آن است. این مقاله در هفت گفتار، سند و محتوای همه روایات مورد بحث را به‌صورت مفصّل واکاوی کرده و آن را مردود شمرده است. پرونده مقاله
• دسترسی آزاد مقاله
  • صفحه چکیده
  • متن کامل
  
  25 - شناخت کلیدواژه های سیاسی بیانیه گام دوم و تطبیق آن با واژگان معادل قرآنی و حدیثی
  عباس محمودی
  بیانیه گام دوم انقلاب که از سوی مقام معظّم رهبری (حفظه‌الله) صادر شد، یکی از اسناد بالادستی نظام اسلامی است. این سند از یک سو، تاریخ گذشته ایران را ترسیم و از جهتی، موقعیت کنونی انقلاب اسلامی را تبیین می نماید و از سوی دیگر، اهداف و چشم‌انداز حکومت اسلامی و راه کارهای ا چکیده کامل

  بیانیه گام دوم انقلاب که از سوی مقام معظّم رهبری (حفظه‌الله) صادر شد، یکی از اسناد بالادستی نظام اسلامی است. این سند از یک سو، تاریخ گذشته ایران را ترسیم و از جهتی، موقعیت کنونی انقلاب اسلامی را تبیین می نماید و از سوی دیگر، اهداف و چشم‌انداز حکومت اسلامی و راه کارهای اساسی دستیابی به آن را بیان می‌کند. یکی از محورهای مهم این بیانیه، «سیاست» است که اگر الگوی آن بر اساس معیارهای اسلامی تدوین گردد، موجب پیشرفت نظام و جامعه خواهد شد. برای ترسیم الگوی سیاست بر پایه معیارهای دینی، استخراج کلیدواژه های مرتبط از قرآن و حدیث ضروری است. از آنجا که بیانیه گام دوم بر اساس مبانی اسلامی تهیّه شده، ابتدا با مطالعه چندین‌باره آن، واژه های سیاسی کلیدی شناسایی شد، سپس واژگان معادل قرآنی ـ حدیثی و همچنین ابواب روایی مرتبط با هر کلیدواژه، معرّفی گردید. این مقاله ضمن ارائه کلیدواژه های سیاسی بیانیه و تطبیق آن بر قرآن و حدیث، به شبهه جدایی دین از سیاست نیز پاسخ می دهد زیرا حجم گسترده سرفصل ها و موضوعات سیاسی موجود در آموزه های دینی را به خوبی نمایان می سازد. از این قلم، مقالات دیگری نیز در موضوع کلیدواژه‌های بیانیه گام دوم منتشر شده است. پرونده مقاله
• دسترسی آزاد مقاله
  • صفحه چکیده
  • متن کامل
  
  26 - گزارشی از پایان‌نامه «مدیریت مواجهه با استکبار بر پایه آموزه‌های قرآن و حدیث»
  رمضانعلی رحمتی
  پایان‌نامه «مدیریت مواجهه با استکبار بر پایه آموزه‌های قرآن و حدیث» راهکارهای مختلف مقابله با استکبار را بررسی می‌کند. توطئه‌های بسیارِ جناح استکبار، در برابر جبهه حق، ایجاب می‌کند که حق‌داران، به‌صورت همه‌جانبه و با همه امکانات، با آن مقابله کنند. چنین تحقیقاتی، پشتوان چکیده کامل

  پایان‌نامه «مدیریت مواجهه با استکبار بر پایه آموزه‌های قرآن و حدیث» راهکارهای مختلف مقابله با استکبار را بررسی می‌کند. توطئه‌های بسیارِ جناح استکبار، در برابر جبهه حق، ایجاب می‌کند که حق‌داران، به‌صورت همه‌جانبه و با همه امکانات، با آن مقابله کنند. چنین تحقیقاتی، پشتوانه‌های نظری لازم برای برای مقابله را فراهم می‌کند. در این پژوهش از دو گونۀ استکبار درونی یا تکبّر و استکبار بیرونی یاد می‌شود. پردازش راهکارهای نوین برای مقابله با استکبار، شناخت مفهوم استکبار و رابطه آن با کبر درونی و پرداختن به ابزارهای جنگ نرم برای مبارزه با استکبار بیرونی از ویژگی‌های این پایان نامه است. مقاله حاضر، پایان‌نامه یادشده را معرّفی می‌کند. پرونده مقاله
• دسترسی آزاد مقاله
  • صفحه چکیده
  • متن کامل
  
  27 - ضرورت‌‌ مدارا در مدیریت اسلامی و آثار اجتماعی آن با تأکید بر سیره پیامبر صلی الله علیه و آله و امام علی علیه السلام
  رمضانعلی رحمتی
  مدیریت منابع انسانی، یکی از شاخه های دانش مدیریت است. در این شاخه، قواعد رفتار مدیر با زیردستان مطرح می شود؛ انسان‌هایی با روح لطیف که تندی را برنتافته و تشویق، همکاری، تذکر و انعطاف، بیش از تنبیه، تحمیل، عیب جویی و خشونت، رشد آنان را رقم میزند. بر این اساس، مدارا یکی ا چکیده کامل

  مدیریت منابع انسانی، یکی از شاخه های دانش مدیریت است. در این شاخه، قواعد رفتار مدیر با زیردستان مطرح می شود؛ انسان‌هایی با روح لطیف که تندی را برنتافته و تشویق، همکاری، تذکر و انعطاف، بیش از تنبیه، تحمیل، عیب جویی و خشونت، رشد آنان را رقم میزند. بر این اساس، مدارا یکی از کلیدهای موفقیت در مدیریت است. مقاله حاضر درصدد است به جایگاه مدارا در مدیریت اسلامی پرداخته و آثار اجتماعی آن را واکاوی کند. برای تبیین دیدگاه اسلام در این موضوع، آیات و روایات، بررسی و با سیره عُقلا تطبیق شده است. متن پیش رو توانسته پس از تحلیل نصوص، آن را در ساختاری کاربردی و متناسب با وضعیت روز جامعه ارائه نماید پرونده مقاله
• دسترسی آزاد مقاله
  • صفحه چکیده
  • متن کامل
  
  28 - موانع پیشرفت مادی از دیدگاه صحیفه سجادیه
  علی انجم شعاع
  صحیفه سجادیه کتابی کامل است که علاوه‌بر مسائل معنوی، به زندگی مادی افراد نیز اهمیت داده است. در این کتاب شریف گزاره‌های بسیاری در موضوع پیشرفت مادی و موانع آن منعکس شده است. آنچه مقاله حاضر به آن پرداخته، «موانع پیشرفت مادی از نگاه صحیفه سجادیه است. تاکنون تحقیقی در‌ ای چکیده کامل

  صحیفه سجادیه کتابی کامل است که علاوه‌بر مسائل معنوی، به زندگی مادی افراد نیز اهمیت داده است. در این کتاب شریف گزاره‌های بسیاری در موضوع پیشرفت مادی و موانع آن منعکس شده است. آنچه مقاله حاضر به آن پرداخته، «موانع پیشرفت مادی از نگاه صحیفه سجادیه است. تاکنون تحقیقی در‌ این‌باره انجام نگرفته در حالی که نتایج این پژوهش نشان‌گر عمق نگاه و توجه اهل‌بیت^ به زندگی مادی افراد است. وجود موانع مادی و فراوانی آنها در معیشت مردم، همزمان با سعی انسان بر گسترش و ارتقاء زندگی، پرداختن به این موضوع را ضروری می‌کند. برطرف شدن این موانع می تواند موجب توسعه زندگی مادی انسان شده و بشریت را از فقر نجات دهد. با توجه به گزاره‌های موجود در این کتاب شریف، دوازده محورِ مرتبط با موانع پیشرفت مادی ارائه شده است. پرونده مقاله
• دسترسی آزاد مقاله
  • صفحه چکیده
  • متن کامل
  
  29 - تحلیل روایات «شهود معصومان وفات‌یافته، در خواب»
  سید علی اصغر موسوی اطهر
  روایات متعدّد و معتبر، گویای وقوع شهود معصومان وفات‌یافته، در حالت خواب است. گاهی شاهدان، از خود معصومان هستند و گاهی از غیر معصومان؛ اعم از نیکان و بدان. تعدادی از روایات، حکایت‌گر راهکار دیدار نبی ‌مکرّ صلی الله علیه و آله یا یکی از معصومان و یا یکی از وفات‌یافتگان اس چکیده کامل

  روایات متعدّد و معتبر، گویای وقوع شهود معصومان وفات‌یافته، در حالت خواب است. گاهی شاهدان، از خود معصومان هستند و گاهی از غیر معصومان؛ اعم از نیکان و بدان. تعدادی از روایات، حکایت‌گر راهکار دیدار نبی ‌مکرّ صلی الله علیه و آله یا یکی از معصومان و یا یکی از وفات‌یافتگان است. این روایات به همراه روایاتِ مؤکّدِ حقیقی‌بودن دیدار معصومان در خواب، شواهد خوبی برای اثبات امکان شهود معصومان وفات‌یافته است. کیفیت شهود در خواب، از مسائلی است که اندیشمندان اسلامی را به تحلیل وادار کرده و فرضیه‌هایی را مطرح کرده‌اند. مقاله حاضر به گزارش و تحلیل این روایات می‌پردازد. ارائه ادلّه و شواهد روایی با نظم و تحلیلی نو و موجز، از نوآوری‌های این پژوهش توصیفی ـ تحلیلی است. پرونده مقاله
• دسترسی آزاد مقاله
  • صفحه چکیده
  • متن کامل
  
  30 - دفاع از قرآن کریم و اعجاز آن در سخنان امام حسن عسکری علیه السلام
  زهره اخوان مقدم
  یکی از مباحث علوم قرآنی، همانند‌ناپذیری و اعجاز قرآن است‌ که در زمان نزول و پس از نزول قرآن مورد بحث مسلمانان و سپس مستشرقان قرار‌ گرفته ‌است. از معصومان^ نیز سخنان فراوانی در این زمینه بر جای مانده که سخنان امام ‌حسن عسکری× محور تحقیق حاضر است. همچنین امام عسکری× به تن چکیده کامل

  یکی از مباحث علوم قرآنی، همانند‌ناپذیری و اعجاز قرآن است‌ که در زمان نزول و پس از نزول قرآن مورد بحث مسلمانان و سپس مستشرقان قرار‌ گرفته ‌است. از معصومان^ نیز سخنان فراوانی در این زمینه بر جای مانده که سخنان امام ‌حسن عسکری× محور تحقیق حاضر است. همچنین امام عسکری× به تناسب شرایط زمانه خویش به دفاع از قرآن کریم پرداختند. دلیل انتخاب فرمایشات ایشان به عنوان محور پژوهش، آن است که پردازشی مستقل از احادیث امام عسکری× ذیل موضوع اعجاز و دفاع از قرآن کریم دیده نشد. روش گردآوری اطّلاعات در این نگارش، کتابخانه‌ای و پردازش آن توصیفی ـ تحلیلی است. این پژوهش نشان می‌دهد که در سخنان امام، اشاره به «تحدّی قرآن کریم»، «اعجاز ادبی قرآن»، «اعجاز عدم اختلاف در قرآن»، «وجود اخبار غیبی در قرآن» و «اعجاز هدایتی قرآن»به عنوان جنبه‌های همانندناپذیری این کتاب آسمانی وجود دارد و ایشان با پاسخ به شبهات به دفاع از قرآن می‌پردازند. پرونده مقاله
• دسترسی آزاد مقاله
  • صفحه چکیده
  • متن کامل
  
  31 - مفهوم ‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌چشم‌زخم‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌، زمینه‌های آن و راهکار جلوگیری از فعّالیت سوء «عین» در قرآن و حدیث
  احمد عسکری
  ‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌چشم‌زخم‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌، آسیب یا نقصانی است که از ناحیه برخی افراد به‌دلیل دشمنی‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌، گناه‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌، تعجّب‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌، حسادت و یا دلایل دیگر‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌، ایجاد می‌‌‌شود و برای رفع آثار بد آن راهکارهایی بیان شده است. دیدگاه‌ها دربار چکیده کامل

  ‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌چشم‌زخم‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌، آسیب یا نقصانی است که از ناحیه برخی افراد به‌دلیل دشمنی‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌، گناه‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌، تعجّب‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌، حسادت و یا دلایل دیگر‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌، ایجاد می‌‌‌شود و برای رفع آثار بد آن راهکارهایی بیان شده است. دیدگاه‌ها درباره ماهیت و زمینه‌‌‌‌های ‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌چشم‌زخم متفاوت است. عدّه‌ای به حقیقت آن معتقدند و در برابر‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌، گروهی اعتقاد دارند که ‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌چشم‌زخم حقیقت ندارد. آموزه‌‌‌‌های دینی به واقعیّت و تأثیرات ‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌چشم‌زخم اشاره می‌کند. هدف این نوشتار‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌، تصحیح باورها درباره ماهیّت و تأثیرات این پدیده است. پژوهش حاضر با بررسی نگاشته‌های موجود در زمینه ‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌چشم‌زخم‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌، به نقش عواملی مانند گناه‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌، حسد و تعجّب در پیدایش این پدیده پرداخته و دو راهکار برای پیشگیری از چشم‌زخم از سوی چشم‌زننده مطرح می‌کند. این نوشتار در دو بخش‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌، «چیستی ‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌چشم‌زخم» و «زمینه‌‌‌‌های چشم‌زخم» تنظیم شده است. پرونده مقاله
• دسترسی آزاد مقاله
  • صفحه چکیده
  • متن کامل
  
  32 - قمر در عقرب، شناخت، امور ممنوع و راه‌های رهایی
  علی انجم شعاع
  روایات اهل بیت علیهم السلام درباره پدیده‌ای آسمانی به نام «قمر در عقرب» سخن به میان آورده‌اند. گروهی از احادیث، انجام برخی کارها را در ایّام قمر در عقرب نهی کرده‌اند و گروهی دیگر، راه‌هایی را برای رهایی از اثرات این پدیده بیان نموده‌اند. در این پژوهش، هر دو دسته از روای چکیده کامل

  روایات اهل بیت علیهم السلام درباره پدیده‌ای آسمانی به نام «قمر در عقرب» سخن به میان آورده‌اند. گروهی از احادیث، انجام برخی کارها را در ایّام قمر در عقرب نهی کرده‌اند و گروهی دیگر، راه‌هایی را برای رهایی از اثرات این پدیده بیان نموده‌اند. در این پژوهش، هر دو دسته از روایات، تبیین می‌شود. تاکنون بررسی جامعی درباره احادیث این پدیده‌ نجومی انجام نگرفته؛ درحالی‌که پرداختن به آن، به دلیل ابتلای عمومی، داشتن عواقب و جدّیت معصومان علیهم السلام در بیان این موضوع، ضروری است. شناخت این پدیده و راهکارهای رهایی از عواقب آن، می‌تواند افرادی که مجبور به انجام کاری در این اوقات هستند کمک نماید. در متن حاضر، ابتدا توضیحاتی درباره شناخت این پدیده و میزان نفوذ آن ارائه شده و سپس برخی از کارهایی که در هنگام قمر در عقرب نهی شده، تبیین می‌گردد. در پایان، راهکارهایی برای رهایی از عواقب این پدیده بیان خواهد شد. پرونده مقاله
• دسترسی آزاد مقاله
  • صفحه چکیده
  • متن کامل
  
  33 - بایسته‌ها و معیارهای انفاق بر پایه نصوص وحیانی
  محسن شهیدی
  توجّه به مفهوم انفاق از منظر قرآن کریم و روایات معصومان علیهم السلام سبک صحیح و اسلامی هزینه کردن مال را برای انسان نمایان می‌سازد. نوشتار حاضر، پژوهشی نظری در حوزه فرهنگ قرآنی است که با روش بنیادی ـ توصیفی و با استفاده از اسناد و مدارک کتابخانه‌ای و با هدف یافتن بایسته چکیده کامل

  توجّه به مفهوم انفاق از منظر قرآن کریم و روایات معصومان علیهم السلام سبک صحیح و اسلامی هزینه کردن مال را برای انسان نمایان می‌سازد. نوشتار حاضر، پژوهشی نظری در حوزه فرهنگ قرآنی است که با روش بنیادی ـ توصیفی و با استفاده از اسناد و مدارک کتابخانه‌ای و با هدف یافتن بایسته‌ها و معیارهای انفاق از منظر نصوص وحیانی تدوین شده است. در این راستا موضوعات کلّی اخلاص، اعتدال، کیفیت و کمیّت انفاق، اولویت بندی مصرف و شرایط دیگر انفاق از آیات قرآنی استخراج گشته و سپس با توجّه به منابع تفسیری و روایات معصومان علیهم السلام بررسی شده‌اند. شناخت و رعایت این معیارها، سبک انفاق و هزینه‌کرد اموال در معیشت دینی انسان را بر اساس آموزه‌های قرآنی و روایی، رشد داده و فرهنگ انفاق را در جامعه جاری می‌سازد. پرونده مقاله
• دسترسی آزاد مقاله
  • صفحه چکیده
  • متن کامل
  
  34 - معرّفی یکصد منبع برای پژوهش دربارۀ کتاب فصل الخطاب محدّث نوری
  کاظم استادی
  کتاب «فَصلُ الخِطاب فی تَحریفِ کِتابِ رَبّ الاَرباب» اثر میرزا حسین نوری (م1320ق)، جنجالی¬ترین کتاب قرآنی دو قرن اخیر می‌باشد که در آن حدود هزار روایت مطرح نموده است. با توجّه به موقعیّت و شخصیّت محدّث نوری و تأثیرگذاری کتاب وی در مناقشات کلامی میان شیعه و اهل ‌سنّت و چکیده کامل

  کتاب «فَصلُ الخِطاب فی تَحریفِ کِتابِ رَبّ الاَرباب» اثر میرزا حسین نوری (م1320ق)، جنجالی¬ترین کتاب قرآنی دو قرن اخیر می‌باشد که در آن حدود هزار روایت مطرح نموده است. با توجّه به موقعیّت و شخصیّت محدّث نوری و تأثیرگذاری کتاب وی در مناقشات کلامی میان شیعه و اهل ‌سنّت و نیز اهمّیت فوق‌ العادۀ مسأله، لازم می‌نمود تا مأخذشناسی‌ جدید و به‌روزی که در آن، مشخّصات غالب نوشته‌های پیرامون کتاب فصل ‌الخطاب وجود داشته باشد، در دسترس پژوهشگران قرار گیرد تا با توجّه به آن به پاسخگویی به شبهات و تحقیقات جدید در این زمینه بپردازند. در مقاله حاضر، مجموعه‌ای با حدود یکصد عنوان از منابع پیرامون کتاب فصل الخطاب، با اطّلاعات شناسنامه‌ای، معرّفی شده است. پرونده مقاله